25 września 2019 r. w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Łazach odbyło się spotkanie z cyklu „Znane i nieznane bliskich” pt. „Żołnierze Kampanii Wrześniowej 1939 roku z terenu gminy Łazy”. Podczas spotkania uczestnicy mieli okazję wysłuchać relacji mieszkańców z terenu gminy Łazy, którzy wspominali dzień wybuchu II wojny światowej. Zapadł on tak głęboko w pamięci, że opowiadano, szczegółowo odzwierciedlając poszczególne wydarzenia czasu wojny.
Uczestnicy spotkania wysłuchali dwóch wypowiedzi, z których dowiedzieli się kiedy wkroczyli, z której strony i w którym kierunku udawali się żołnierze niemieccy po przekroczeniu granic Polski. Odsłuchano także relacje mieszkanek Niegowonic, wspominających czas spalenia Niegowonic oraz okres mobilizacji mężczyzn do jednostek Wojska Polskiego, przywołujących datę 24 sierpnia jako dzień, w którym otrzymywali oni karty mobilizacyjne.
Trudy drogi do wojska opisał we wspomnieniach młody mieszkaniec Rokitna Szlacheckiego. W 1939 roku chciał on dołączyć do obrony kraju mimo nieposiadania karty mobilizacyjnej.
Poruszenie wywołało nagranie przedstawiające czas wojny w oczach dziecka. Podczas gdy dorośli skupiali się na poszczególnych wydarzeniach dotyczących społeczności lokalnej, w dziecięcą pamięć najbardziej wpisał się obraz dziadka jako ostoi bezpieczeństwa – człowieka, który przygotowywał dla całej rodziny miejsce schronienia, zabezpieczając okna i drzwi prowadzące do domowych piwnic, aby utworzyć małą rodzinną cichą przystań stanowiącą miejsce ucieczki przed Niemcami.
Uczestnicy spotkania wysłuchali również relacji córki kolejarza, który prowadził pociąg ewakuacyjny z kolejarzami i ich rodzinami z Łaz, wspominającej, że zaplanowana podróż nie trwała zbyt długo, gdyż pociąg został zbombardowany w okolicach Jędrzejowa.
W trakcie spotkania odczytane były także fragmenty relacji żołnierzy, którzy uczestniczyli w walkach obronnych, zaprezentowano też fotografie żołnierzy z lat 30. XX wieku z polskich jednostek i sylwetki osób, których relacje znajdują się w zbiorach Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej w Łazach.
Fotografia: Strzelec 3 Pułku Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach Piotr Karbownik z Niegowonic. Zginął w kampanii wrześniowej 1939 roku. Zdjęcie udostępniła Urszula Osikowicz.